BOBİNAJDA ALTERNATÖR SARIMI VE BAKIMI |
Alternatörün Parçaları |
Stator (Endüvi)
Alternatörlerin statoruna endüvi denir. Gerilimin meydana geldiği kısımdır. Endüvi silisli sac paketlerinden yapılmış olup iç kısımlarına sargıların yerleştirilmesi için oluklar yerleştirilmiştir. |
|
Endüktör (Kutuplar)
Alternatörlerin endüktör (kutup) sargılarından doğru akım dolaşır. Bu sargılara fırça ve bilezikler yardımı ile dışarıdan doğru gerilim uygulanır. |
|
Bobinaj Arızalarının Giderilmesi |
Bobinaj da Stator bobinleri önce bobinlerin kalıp ölçüleri alınıp bobinaj şeması çıkarıldıktan sonra usulüne uygun olarak sökülür.
Bobinaj da Yanmış veya erimiş bobinler oluklardan temizlendikten sonra bir veya iki bobin tam biçimi ile çıkarılarak kalıp ölçüleri alınır, sonra mikrometre ile bobin telinin çapı izoleli ve izolesiz olarak ölçülür. Bobinaj da Ayrıca oyukları yalıtmada kullanılan presbant ve diğer yalıtkan malzemenin kalınlıkları ölçülüp cins ve özellikleri belirlenir.
Bu şekilde şeması çıkarılıp oyukları temizlenerek yeniden prespantlarla yalıtılıp
sarıma hazırlanmış statora yerleştirilecek bobinler önceden alınmış ölçülere uygun kalıplarda belirli sipir sayılarında sarılarak hazırlanırlar. Bobinaj da Hazırlanan bobinler şemasındaki gibi büyük bir dikkat ve itina ile oyuklara yerleştirilir. Her bobin yerleştirildiğinde seri lamba veya meger ile kaçak ve kısa devre muayenesi yapılır. Bobinaj da Bobinlerin tamamının oyuklara yerleştirilmesi işlemi bittikten sonra gerekli uç bağlantıları yapılarak lehimlenir ve bobinaj tiret, sicim veya benzeri bir yalıtkanla bandaj yapılır. Bobinaj da En son işlem olarak vernikleme yapıldıktan sonra alternatör yeniden monte edilip devir sayısı, verdiği gerilim, akım ve benzeri değerler ölçülüp en son bir muayeneden geçirilir. |
Alternatör Bobin Sarımı |
|
|
Bobinaj da Yanık Bobinler |
Stator iletkenlerinin çıkarılması |
Bobinaj da Stator iletkenleri bir taraftan keski ile kesildikten sonra diğer taraftan levye veya önceden hazırlanmış yardımcı bir parça ile çıkartılır. |
|
|
Stator iletkenlerinin çıkarılması |
|
İletken sayısı tam olarak sayılır. Bobin grubu içerisinde ikaz sargıları bulunabilir. İkaz sargıları, ana alan sargılarına göre daha ince kesitli ve daha az sarımlıdır. İkaz sargıları da dikkatle sayılmalıdır. Bobinaj da Bobinler iki, üç, ve hatta dörtlü paralel gruplar halinde sarılmış olabilir. |
Stator iletkenlerinin sayılması |
|
Alternatörlerde oluk içerisinde oluşabilecek kısa devreler çıkış geriliminin dengesiz oluşmasına sebep olur. Bobinlerin çizilmeden oluk içerisine yerleştirilmeleri gerekir. Bunun için oluk kenarında metal çapaklar Resimde görüldüğü gibi ince bir eğe ile
temizlenmelidir |
|
|
Altarnator sac kenarlarının eğelenmesi |
|
Bobinaj da Oluklar temizlendikten sonra olukların yalıtımı için presbant ölçüsü ve Resimde
görüldüğü gibi kalınlığı alınır. |
Presbant Ölçüsünün Alınması |
Presbantların Kesilmesi |
Bobinaj da Ölçüsü alınan presbant oluk sayısı kadar kesilir. Stator oluklarına yerleştirilir. |
|
|
Presbantların Kesilmesi |
Ölçüsü alınan bobinlerin sarımına geçilir. Önce sarılacak iletkenin çapı sarılacak
alternatör için kontrol edilir. Bobin kenar sayısı kadar kalıp hazırlanarak sarım makarada yapılır. Bobinlerin sarımı
Sarılan bobinler özenle makaralardan çıkartılır. Kenarların dağılmaması için iletkenle bağlanır. Bobinlerin kalıplardan çıkarıldığı gibi oluklara yerleştirilmeleri gerekir. |
|
|
Bobin Ölçüsünün Alımı |
|
Bobinaj da Bobin kenar sayısı kadar kalıp hazırlanarak sarım makarada yapılır. Bobinlerin sarımı Sarılan bobinler özenle makaralardan çıkartılır. Kenarların dağılmaması için iletkenle bağlanır. Bobinlerin kalıplardan çıkarıldığı gibi oluklara yerleştirilmeleri gerekir. |
Bobinaj da Bobin Sargılarının Sarımı |
|
Bobinaj da Çıkış geriliminin düşmemesi, iletkenlerin zarar görmemesi için iletkenler oluklara
itina ile yerleştirilir. Bobin grubu bölünerek oluklara yerleştirilir. |
|
|
Bobinlerin Statöre Yerleştirilmesi |
|
Bobinaj da İletkenlerin çıkmaması için oluklara kapak yerleştirilir. Kapak buyu stator
kenarından iki-üç milimetre kadar dışarıya kadar olacak şekilde hazırlanır. |
Bobin Üzerine Kapak Yerleştirilmesi |
|
Bobinaj da Oluk içerisine yerleştirilen bobinler plastik çekiçle yardımıyla düzeltilir ve şekil verilir. Bobinlere kesinlikle metal cisimle vurulmaz. |
|
|
Bobinaj da Bobinlerin Düzeltilmesi |